Cuộc Chiến tranh Tigray – Bi kịch của sự phân chia và khát vọng thống nhất

Lịch sử Ethiopia, một đất nước cổ đại với nền văn hóa rực rỡ và truyền thống lâu đời, không phải lúc nào cũng được tô vẽ bằng những gam màu tươi sáng. Những trang sử đen tối, đầy bi kịch và mất mát cũng in sâu vào tiềm thức của dân tộc này. Một trong những sự kiện đau thương nhất mà Ethiopia từng trải qua chính là cuộc Chiến tranh Tigray, một cuộc xung đột đẫm máu diễn ra từ năm 2020 đến nay, với những hệ luỵ khôn lường về mặt chính trị, xã hội và nhân đạo.

Để hiểu sâu hơn về cuộc chiến này, chúng ta cần quay ngược thời gian, tìm hiểu về tình hình Ethiopia trước năm 2020. Lúc bấy giờ, nước này đang đối mặt với nhiều thách thức phức tạp. Sự phân chia sắc tộc, tôn giáo và chính trị đã trở thành gánh nặng cho sự phát triển của đất nước. Chính phủ liên bang, do Thủ tướng Abiy Ahmed lãnh đạo, đang cố gắng thực hiện các cải cách nhằm hiện đại hóa và dân chủ hóa Ethiopia. Tuy nhiên, những nỗ lực này lại gặp phải sự phản đối gay gắt từ một số phe phái, bao gồm Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray (TPLF), tổ chức chính trị-quân sự chi phối khu vực Tigray ở miền Bắc nước Ethiopia.

Sự bất đồng giữa TPLF và chính phủ liên bang đã lên đến đỉnh điểm vào tháng 11 năm 2020, khi TPLF tiến hành một cuộc tấn công bất ngờ vào các căn cứ quân đội của chính phủ tại Tigray. Thủ tướng Abiy Ahmed đã đáp trả bằng một chiến dịch quân sự quy mô lớn nhằm lật đổ TPLF và khôi phục trật tự.

Cuộc chiến tranh Tigray nhanh chóng lan rộng ra toàn bộ khu vực, với cả hai bên sử dụng vũ khí hạng nặng và huy động hàng chục nghìn binh lính. Dân thường bị kẹt giữa làn đạn, phải chịu cảnh chạy giặc đói khát và mất nhà cửa.

Các tổ chức quốc tế đã lên án mạnh mẽ cuộc chiến tranh Tigray, kêu gọi hai bên ngừng bắn và đàm phán hòa bình. Tuy nhiên, nỗ lực ngoại giao của cộng đồng quốc tế hầu như không có tác dụng. Cả TPLF và chính phủ Ethiopia đều kiên quyết theo đuổi mục tiêu quân sự của mình.

Cuộc chiến tranh Tigray đã để lại những hậu quả thảm khốc cho Ethiopia:

• Sự tàn phá kinh tế: Chiến tranh đã làm tê liệt nền kinh tế của khu vực Tigray, với hàng trăm nghìn người mất việc làm và rơi vào cảnh nghèo đói. Cơ sở hạ tầng bị phá hủy, sản xuất nông nghiệp đình trệ, và đầu tư nước ngoài gần như đóng băng.
• Khủng hoảng nhân đạo: Hàng triệu người dân Tigray đang đối mặt với nạn đói trầm trọng, thiếu nước sạch và chăm sóc y tế. Nhiều trường học bị đóng cửa, trẻ em không thể tiếp tục việc học của mình.

Bạo lực và vi phạm nhân quyền: Các bên tham chiến đã bị cáo buộc vi phạm nghiêm trọng các quy tắc của luật chiến tranh quốc tế, bao gồm giết hại dân thường, tra tấn tù binh và cưỡng hiếp.

Cuộc chiến tranh Tigray là một vết thương lòng sâu nặng đối với Ethiopia. Nó đã làm hủy hoại niềm tin vào tương lai, đẩy đất nước này lùi xa hơn khỏi mục tiêu phát triển và hòa bình. Sự phân chia sâu sắc giữa các nhóm dân tộc, chính trị và tôn giáo cũng trở thành rào cản lớn trên con đường đi tới sự thống nhất và ổn định của Ethiopia.

Bên cạnh những bi kịch, cuộc chiến tranh Tigray cũng đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của Ethiopia:

• Liệu đất nước này có thể vượt qua được vết thương lòng từ cuộc chiến tranh và hàn gắn những chia rẽ sâu sắc giữa các nhóm dân tộc, chính trị và tôn giáo?
• Chính phủ Ethiopia sẽ làm gì để giải quyết những vấn đề kinh tế-xã hội đang nan giải và đáp ứng nhu cầu cơ bản của người dân?

Tương lai của Ethiopia vẫn còn đầy bất định. Tuy nhiên, điều chắc chắn là đất nước này cần một giải pháp chính trị hòa bình và công bằng để chấm dứt cuộc chiến tranh Tigray, hàn gắn vết thương lòng và xây dựng lại niềm tin vào tương lai.

Để tìm hiểu thêm về những thách thức và cơ hội mà Ethiopia đang đối mặt, chúng ta có thể tham khảo các nguồn thông tin sau:

• “Ethiopia’s Tigray War: A Humanitarian Catastrophe” – Crisis Group
• “Tigray Conflict: Key Events and Developments” – BBC News
• “The Tigray War: One Year On” – Al Jazeera

Bằng cách tìm hiểu sâu hơn về lịch sử và hiện tại của Ethiopia, chúng ta có thể đóng góp vào công cuộc xây dựng một tương lai hòa bình và thịnh vượng cho đất nước này.